Köylerdeki gizli işsizliğin günden güne artması ve endsütrinin ilerleme kaydetmesi nedeniyle halkın büyük kentlerde yoğunlaşması, halk oyunları dediğimiz köylü danslarını gitgide unutturmakta, hattâ çoğunu ortadan kaldırmaktadır. Bugün köylere kadar giren transistorlu radyolar ve pikaplar köylülerin dikkatini, eğlencesini başka yönlere çekmekte ve köylü dansları üzerinde olumsuz tesirler yapmaktadır. Bu danslar büsbütün yok olmadan tekrar canlandırılmalı, toplanmalı, öğrenilmeli ve öğretilmelidirler.

Halk oyunlarının kişiye çeşitli yararlar sağlıyacağı görüşü, bu oyunlara gereken değerin verilmesi ve bunların bütün okullarda öğretilmesini bugün eğitimcilerin kafalarında ortak bir fikir haline getirmiştir. Biz bu yararları beden eğitimi, estetik, kültürel ve toplumsal alanlardan ele alabiliriz. Halk oyunları çalışmaları, öğrenciye ilk önce beden eğitimi ve sağlıkla ilişkin yararlar sağlar. Bunların neler olduklarını Metin And şöyle toplamaktadır: ««Müzik ile hareket etmenin sinir, solunum, kas sistemleri üzerinde olumlu etkisi, bedenin kolayca denetlenmesi, fazla gücün, içe itilmiş duyguların dans yoluyla dışarı akıtılması, sağlık ve beden eğitimi yönü kiiçıimseıımiyecek noktalardır. (1)

Halk oyunlarının kültürel yararları, onların bir ülke halkının mizacını, kılığını, renk ve biçim zevkini ve kendine has hareketlerini aksettirebilmesinde yatar. Ayrıca halk oyunları, o ülkenin veya belli bir yörenin tarihi, coğrafyası ve toplum bilimiyle de yakından bağlantılıdır. Bir ülkenin danslarını tanımamız, o ülkenin inançlarını, törenlerini, göreneklerini. müziğini, müzik aletlerini, halk sanatlarını ve halkının günlük yaşantısını da tanımamıza yardımcı olur. Şunu da unutmamak gerekir ki, salt oyunun öğrenilmesi bütün bu yararları elde etmek için yeterli değildir. Danslar öğretilirken öğrenciye danslarla ve mensup bulundukları yörelerle ilgili bilgiler de verilmelidir. Bu bilgiler, ayni zamanda öğrencileri dansa daha çabuk ısındırır ve onların daha iyi oynamalarını sağlar.

Köylü oyunlarını öğrenmenin toplumsal ve eğlendirici yönlerini de yabana atmamak gerekir. Bu oyunlar çokça toplu halde (ekipçe) ve kadınlı erkekli oynandıklarından kişileri topluluğa katılmaya, gurup içinde işbirliği yapmaya ve sorumluluğunu daha iyi kavramaya iter. Ayrıca oyun, hele içtenlikle duygulu oynanırsa, oyuncuyu rahatlatır, gevşetir, eğlendirir ve coşturur.

Halk oyunlarının nasıl öğretilecekleri konusuna gelince, Metin And'ın da ileri sürdüğü gibi bunun üç aşamada gerçekleştirmek en geçerli yoldur. İlk aşamada öğretici dansı sözlü olarak açıklamalı ve öğrencilerin seyretmeleri için önce kendisi dansetmelidir. By arada öğrenciler, vurgunların yerini iyi belliyebilmek için, müzikle beraber el çırpıp ölçü vurabilirler. İkinci aşamada öğrenciler müziksiz olarak kendi kendilerine adımları denerler. Burada öğrencilerin karşılaşacakları güçlükleri, öğretici öğrencilerini seyrederken bulup çıkarmalı ve onlarla icapederse tek tek meşgul olarak öğrencilerinin figürleri hatasız almalarını sağlamalıdır. Öğreticiye düşen en önemli görev bu aşamadadır. Son aşamada ise öğretici ile öğrenciler müzik eşliğinde toplu olarak dans etmeli ve müzikle figürler arasındaki bağlantının öğrencilerin kafalarında iyice yer etmesi sağlanmalıdır.

Öğrencilerin önem vermeleri gereken bir nokta da dansları ve figürleri zorluklarına göre sınıflandırmaktır. Dans öğreniminde yeni bir öğrenciye çapraşık adımları ve şaşırtıcı, karışık müziği olan bir oyun yerine, müziği ve figürleri basit bir oyun öğretmek elbette daha kolay ve verimli olacaktır. Bütün bunların yanında dansların aslına uygunlu- ğunun titizlikle korunması gereklidir. Bütün öğretici arkadaşlar bu ko- nu üzerinde özellikle durmalı ve kendileri dahil hiç kimsenin danslarda kesintiler, katmalar, yapmasına, sırayı bozmasına, erkek oyunlarına kız sokmak gibi değişiklikler yaratmasına izin vermemelidirler.

1) Metin And: Türk Köylü Dansları, İstanbul 1954, sahife 99. 16